Bệnh chức năng đại tràng “ghé thăm” khiến cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày của bạn bị đảo lộn. Các triệu chứng tiêu chảy, táo bón, đau bụng, chướng bụng…kéo dài không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi, chán ăn mà còn làm người bệnh lo lắng, trầm cảm vì bệnh không dứt. Hãy cùng tham khảo những thông tin sau đây để biết được triệu chứng, nguyên nhân và có cách khắc phục hiệu quả bệnh đại tràng chức năng nhé.
Mục lục
Đại tràng chức năng là gì?
Đại tràng chức năng hay còn có tên gọi khác là hội chứng ruột kích thích, là hiện tượng ruột bị rối loạn chức năng, tái đi tái lại nhiều lần. Tuy nhiên, lại không tìm thấy các tổn thương về giải phẫu cũng như tổ chức sinh hóa ở ruột.
Đại tràng chức năng không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây tác động rất lớn, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các đối tượng có nguy cơ cao mắc đại tràng chức năng bao gồm:
- Độ tuổi dễ mắc từ 40 – 60.
- Những người thường xuyên lo âu, trầm cảm hoặc có trạng thái tinh thần không ổn định.
- Nữ giới có khả năng mắc cao hơn nam giới 2 lần.
- Người có tiền sử gia đình mắc các bệnh lý về đường ruột.
Đại tràng chức năng ở trẻ em cũng ngày càng phổ biến. Do áp lực từ học tập, thi cử hoặc trầm cảm vì các yếu tố gia đình, xã hội có thể khiến trẻ bị căng thẳng gây ra đại tràng chức năng.
Nguyên nhân bệnh đại tràng chức năng
Cho tới nay, các nhà khoa học vẫn chưa đưa ra kết luận chính xác về nguyên nhân gây đại tràng chức năng. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố liên quan mật thiết đến bệnh được xác định như:
Nhu động ruột hoạt động kém: Các nghiên cứu chỉ ra rằng, người mắc bệnh đại tràng chức năng có nhu động ruột kém làm cho cường độ co bóp thay đổi bất thường, tùy người bệnh mà nhanh chậm khác nhau. Nếu cường độ co bóp nhanh có thể gây đầy hơi, tiêu chảy, chướng bụng. Nếu co bóp chậm có thể làm quá trình vận chuyển thức ăn bị chậm lại khiến phân trở nên thô cứng gây táo bón.
Yếu tố tâm lý: Tâm lý căng thẳng, lo lắng, stress kéo dài là yếu tố hàng đầu dẫn tới rối loạn chức năng đại tràng cũng như các bệnh lý đường tiêu hóa khác. Khi tâm lý không ổn định, áp lực tăng thì các triệu chứng hoặc biểu hiện xuất hiện nặng hơn.
Chế độ ăn uống: Thói quen ăn uống kém lành mạnh làm tăng nguy cơ mắc bệnh như dùng đồ ăn cay nóng, thức ăn nhanh có chứa nhiều chất bảo quản, bia rượu, đồ uống có chứa chất kích thích, thói quen ăn nhanh, không nhai kỹ, thường xuyên bỏ bữa cũng gây ảnh hưởng xấu tới hệ tiêu hóa.
Rối loạn nội tiết tố: Theo thống kê, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh rối loạn chức năng đại tràng cao gấp đôi nam giới. Nguyên nhân do thay đổi nội tiết trong chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ mang thai, giai đoạn tiền mãn kinh.
Viêm ruột, nhiễm trùng: Ở người đại tràng chức năng, hệ miễn dịch đường ruột suy giảm khiến vi khuẩn, virus có cơ hội tấn công làm các triệu chứng bệnh càng nguy hiểm. Dấu hiệu thấy rõ của tình trạng này chính là hiện tượng tiêu chảy kéo dài.
Yếu tố khác: Di truyền, tác dụng phụ khi sử dụng kháng sinh, bệnh celiac gây tổn thương đường ruột…
Triệu chứng của đại tràng chức năng
Đại tràng chức năng có triệu chứng lâm sàng khá đa dạng, mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Các dấu hiệu của bệnh có xu hướng tái đi tái lại nhiều lần, tiến triển dai dẳng và mãn tính. Bệnh có những đặc điểm đặc trưng như:
– Đau bụng hoặc có cảm giác khó chịu ở bụng kéo dài 12 tuần hoặc trong 12 tháng trước đó, không nhất thiết phải phải liên tục, kèm theo:
- Giảm đau sau khi đại tiên.
- Hình dạng khuôn phân thay đổi.
- Thay đổi số lần đi đại tiện.
Đau bụng là triệu chứng điển hình của người bệnh đại tràng chức năng.
Ngoài ra, các triệu chứng khác không phổ biến như:
– Số lần đi đại tiện không bình thường.
– Tính chất phân thay đổi (thường lỏng, cứng, nhão).
– Đại tiện có lúc phải chạy vội vào nhà vệ sinh, hoặc phải rặn nhiều hoặc có cảm giác đi chưa hết phân.
– Bụng chướng hơi, có cảm giác nặng và tức bụng.
– Phân có nhầy mũi nhưng không bao giờ có máu.
Các triệu chứng đặc hiệu trên luôn thay đổi theo thời gian, chúng thường phụ thuộc vào dinh dưỡng hàng ngày cung cấp cho cơ thể. Nếu ăn các thức ăn không phù hợp ngay lập tức các triệu chứng rối loạn xuất hiện. Nếu kiêng các triệu chứng có thể sẽ hết.
Biện pháp chẩn đoán đại tràng chức năng
Khi gặp các triệu chứng của đại tràng chức năng, người bệnh nên đi khám lại tại các chuyên khoa tiêu hóa nhằm được chẩn đoán chính xác bệnh. Một số xét nghiệm có thể được chỉ định khi thăm khám tại các cơ sở y tế bao gồm:
- Xét nghiệm máu.
- Xét nghiệm phân, cấy phân tìm vi khuẩn bình thường.
- Xét nghiệm mô bệnh học đại tràng bình thường.
- Chụp X quang khung đại tràng.
- Nội soi đại – trực tràng.
Nếu người bệnh gặp phải các triệu chứng tăng nặng cần phải đi khám ngay để xác định xem có biến chứng gì hay không. Tuy đây là bệnh lý lành tính phổ biến nhưng nếu kéo dài cũng có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm.
- Thiếu máu.
- Chán ăn, sút cân.
- Sốt, xét nghiệm máu cho thấy tăng bạch cầu, tốc độ máu lắng tăng.
- Đại tiện phân nhầy có máu.
- Phân nhỏ, dẹt thường xuyên.
- Có dấu hiệu rối loạn phân mới xảy ra ở người lớn hơn 40 tuổi.
- Tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại tràng.
☛ Thông tin hữu ích: Khám đại tràng ở viện nào tốt nhất
Phương pháp điều trị đại tràng chức năng
Đại tràng chức năng không thể chữa khỏi hoàn toàn, các phương pháp điều trị nhằm mục đích giảm triệu chứng, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Người bệnh có thể áp dụng các phương pháp thay đổi lối sống, có thể kết hợp dùng thuốc trong trường hợp cần thiết.
Thay đổi lối sống
Chế độ ăn uống:
- Cần đảm bảo ăn uống hợp vệ sinh, thực phẩm trước khi chế biến cần được rửa sạch, không ăn các món tái sống, đồ ăn ôi thiu.
- Thực hiện ăn chín uống sôi, ăn chậm nhai kỹ.
- Kiêng hẳn rượu bia, thuốc lá, cà phê, chè đặc…
- Khi bị chướng bụng đầy hơi, nên kiêng bắp cải, rau cải, khoai, sắn, dưa chuột, hành tây; các thực phẩm ngọt như bánh kẹo ngọt, bơ sữa, các loại đồ uống có gas.
- Khi đang bị tiêu chảy nên kiêng ăn đồ dầu mỡ, nên chế biến dưới dạng hấp luộc nhằm tránh để bệnh nặng thêm.
- Khi táo bón nên bổ sung nhiều rau xanh hơn trong thực đơn hàng ngày, uống nước cam và bổ sung đủ nước cho cơ thể.
- Bổ sung các loại sữa chua, men vi sinh giúp hỗ trợ tiêu hóa, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn.
- Tẩy giun định kỳ 2 lần/ năm.
☛ Tham khảo thêm tại: Gợi ý một số thực phẩm tốt cho đại tràng
Chế độ luyện tập:
- Dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi.
- Thể dục đều đặn mỗi ngày giúp tăng cường sức khỏe, giải tỏa căng thẳng hiệu quả.
- Bỏ hút thuốc lá không chỉ giảm triệu chứng đại tràng chức năng mà còn giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.
Điều chỉnh tâm lý:
Stress kéo dài hoặc căng thẳng tâm lý có thể gây ảnh hưởng xấu, khiến các triệu chứng của đại tràng chức năng càng trở nên tồi tệ. Do đó, nếu stress người bệnh hãy thực hiện một số liệu pháp thư giãn tại nhà như tập yoga, thiền định, nghe nhạc, massage…hoặc tham gia các câu lạc bộ để được tâm sự, chia sẻ, giúp đỡ nhau trong cuộc sống.
Người bệnh cũng nên ngủ đúng giờ, tránh những công việc quá áp lực và giữ tinh thần luôn lạc quan, vui vẻ, sống tích cực có công dụng hạn chế tái phát bệnh.
Dùng thuốc tây y
Bên cạnh thay đổi lối sống, người bệnh có thể dùng các thuốc điều trị cụ thể với từng triệu chứng như:
- Thuốc chống đau: Dùng các thuốc chống co thắt loại hướng cơ như Drotaverin, Papaverin, Spasfon, Mebeverin chlorhydrat (Duspatalin),…
- Thuốc chống táo bón: Sử dụng các thuốc có tác dụng nhuận tràng như Macrogol 4000 (Forlax), Lactulose (Duphalac), Tegaserod maleat,…
- Thuốc chống ỉa chảy: Có tác dụng làm chậm nhu động ruột và gây màng bọc như Diosmectit (Smecta), Loperamid (Imodium), Attapulgite,…
- Thuốc chống đầy hơi: Bao gồm Alverin citrat + Simethicon (Uspasmyl, Meteospasmyl), Dimethicone + Guaiazulen (Pepsane),…
- Thuốc an thần: Rotundin (Rotunda), Diazepam (Seduxen), Sulpid (Dogmatil),…
- Thuốc diệt khuẩn đường ruột: Tiêu chảy hoặc táo bón đều tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển mạnh mẽ làm tăng tiêu chảy và chướng bụng. Tùy thuộc vào mức đọ mà có thể dùng các loại thuốc khác nhau như Berberin, Ganidan, Sulfamethoxazol+Trimethoprim (Biseptol),..
Khi sử dụng thuốc tây, người bệnh có thể gặp phải một số tác dụng phụ không mong muốn như nhức đầu, chóng mặt, buồn ngủ, mất ngủ, khô miệng, chán ăn, mất ham muốn tình dục…
Bài thuốc dân gian
Trong dân gian có nhiều vị thuốc giúp cải thiện đại tràng chức năng. Tuy vào triệu chứng mà người bệnh gặp phải có thể áp dụng các bài thuốc như sau:
Cải thiện tiêu chảy:
Để giảm triệu chứng tiêu chảy của bệnh đại tràng chức năng, người bệnh có thể áp dụng một trong những bài thuốc sau:
- Lá ổi: Lá ổi có vị chát, làm săn niêm mạc ruột, giảm tiết dịch ruột, giảm nhu động ruột và tiêu viêm. Do đó, lá ổi được dùng để cầm tiêu chảy, cầm máu, tiêu viêm. Khi bị tiêu chảy, lấy 20g lá ổi non, 20g vỏ măng cụt, 10g gừng nướng, 20g gạo rang sắc uống.
- Vỏ quả hồng xiêm: Với tác dụng chữa tiêu chảy, kiết lỵ, hạ nhiệt vỏ quả hồng xiêm được sử dụng để cải thiện triệu chứng của đại tràng chức năng khá hiệu quả. Lấy 20g vỏ quả hồng xiêm xanh sắc với 200ml nước cho tới khi còn 1 nửa thì tắt bếp. Chia uống 2 lần trong ngày.
- Măng cụt: Lượng tanin cao có trong vỏ măng cụt có tác dụng cải thiện tiêu chảy, chống viêm, ức chế dị ứng. Dùng chữa tiêu chảy như sau: lấy 10 vỏ quả măng cụt cho vào nồi đất, thêm 200ml nước, đậy kín. Đun sôi cho tới khi nước có màu nâu sẫm và uống trong ngày.
☛ Xem thêm thông tin: Cách khắc phục tiêu chảy nhiều lần trong ngày
Cải thiện táo bón:
Một số bài thuốc, cây thuốc sau đây giúp trị táo bón trong bệnh đại tràng chức năng như:
- Rau sam: Có vị chua, tính hàn, giúp thanh nhiệt, giải độc, chữa lỵ, làm thuốc chữa đầy bụng, khó tiêu, lợi tiểu. Để cải thiện táo bón, lấy 50g rau sam, 30g cỏ sữa lá nhỏ tươi kết hợp với 10g nấm mèo khô, sắc uống ngày 1 thang.
- Nha đam: Lá nha đam tươi, gọt vỏ, gai, kết hợp cùng với đậu xanh, đường cát nấu chè ăn mỗi ngày giúp cải thiện táo bón.
- Mồng tơi: Có tính mát, thanh nhiệt, hoạt tràng giúp nhuận tràng, thông tiện. Thực đơn hàng ngày bổ sung thêm loại rau này cải thiện táo bón khá hiệu quả.
Giải pháp chuyên biệt cho người bệnh đại tràng chức năng
Tràng Phục Linh PLUS là giải pháp chuyên biệt dành cho người bị đại tràng chức năng, giúp hỗ trợ cải thiện triệu chứng của bệnh hiệu quả. Tràng Phục Linh PLUS (nhãn vàng) có chứa các thành phần thảo dược gồm: Hoàng bá, bạch truật, bạch thược, bạch phục linh, 5-HTP, ImmuneGamma.
Tràng Phục Linh PLUS có tác dụng:
- Hỗ trợ giảm nhanh các triệu chứng của bệnh đại tràng chức năng (hội chứng ruột kích thích) như đi ngoài, tiêu chảy, phân sống, phân nát, có hoặc không kèm theo máu.
- Hỗ trợ phục hồi niêm mạc đường tiêu hóa.
Sản phẩm thích hợp sử dụng với các đối tượng:
- Người bị táo bón do bệnh đại tràng chức năng, viêm đại tràng cấp hoặc mãn tính.
- Người bị chuột rút, đau bụng quặn, đi ngoài nhiều lần.
- Người đã sử dụng nhiều phương pháp chữa bệnh khác nhưng không hiệu quả.
– Để tìm nhà thuốc bán Tràng Phục Linh PLUS (nhãn vàng) gần nhất, xem: TẠI ĐÂY
Lê Văn Thương đã bình luận
Dược sĩ: Lê Huyền đã bình luận
Dũng đã bình luận
Dược sĩ: Lê Huyền đã bình luận
Toàn nguyễn đã bình luận
Tôi bị táo bón cần tư vấn!
Dược sĩ: Lê Huyền đã bình luận