Phân nhạt màu do đâu? Có nguy hiểm không?

Bạn có tin không, màu sắc của phân cũng là đặc điểm phản ánh sức khỏe của bạn. Nếu nhận thấy phân có màu nhạt, rất có thể bạn đang gặp vấn đề về đường mật, gan, tụy… Hãy thăm khám càng sớm càng tốt để tìm ra nguyên nhân và có biện pháp trị càng sớm càng tốt nhé. Đồng thời, để hiểu hơn về nguyên nhân khiến phân nhạt màu, mời bạn đọc tham khảo các thông tin ngay sau đây.

Phân nhạt màu là gì?

Nhằm giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng, muối mật được tiết vào đường tiêu hóa ở ruột non. Sau đó, chúng được bài tiết một phần ra ngoài thông qua đường tiêu hóa với phân, đường tiết niệu qua nước tiểu. Trong trường hợp gan không sản xuất đủ mật, hoặc nếu dòng chảy của mật bị tắc nghẽn, không thoát khỏi gan, phân của bạn sẽ trở nên nhạt màu hoặc có màu đất sét.

Thỉnh thoảng bạn mới gặp phải tình trạng phân nhạt màu thì không có gì đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu nó xảy ra thường xuyên thì rất có thể bạn mắc một căn bệnh nguy hiểm. Bạn nên đến gặp bác sĩ bất cứ khi nào bị đi ngoài phân nhạt màu hoặc có màu đất sét để loại trừ bệnh tật.

☛ Tham khảo thêm: Nguyên nhân và cách xử lý khi bị đau bụng đi ngoài sốt!

Phân nhạt màu do đâu?

Phân bình thường có thể có màu sắc nâu khác nhau, chủ yếu do chế độ ăn uống của bạn. Khi phân chuyển sang nhạt màu, rất có thể cơ thể bạn đang gặp trục trặc. Sau đâu là một số nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng này:

Dùng thuốc

Một số loại thuốc có thể khiến phân chuyển sang màu nhạt như:

• Thuốc chống viêm không steroid ibuprofen (Advil) và naproxen (EC-Naprosyn).
• Thuốc tránh thai.
• Một số thuốc kháng sinh và steroid đồng hóa có thể gây ra viêm gan do thuốc. Trong đó, viêm gan do thuốc là tình trạng sưng, viêm gan do sử dụng thuốc.

Bệnh lý về gan

Muối mật được gan thải vào phân nên phân thường có màu nâu. Nhưng khi gan bị tổn thương như viêm gan virus, viêm gan do rượu, xơ gan… khiến chức năng gan bị suy giảm. Lúc này, gan không sản xuất đủ mật, khiến phân có màu nhợt nhạt hoặc đất sét.

Viêm gan virus B khiến chức năng gan suy giảm, bệnh nhân có dấu hiệu đi ngoài phân nhạt màu.

Các bệnh lý về gan cụ thể như sau:

• Viêm gan virus: Viêm gan virus là tình trạng sưng hoặc viêm do các siêu vi (A, B, hoặc C) gây ra. Viêm gan C thường dẫn tới các bệnh mạn tính và có nguy cơ gây tử vong cao, khiến chất lượng cuộc sống của người bệnh suy giảm.
• Viêm gan do rượu: Uống quá nhiều rượu khiến gan bị sưng hoặc viêm. Lâu dần, viêm gan do rượu có thể dẫn tới bệnh gan hoặc suy gan.
• Xơ gan mật: Là tình trạng viêm hoặc kích ứng đường mật trong gan. Điều này gây tắc nghẽn dòng chảy của mật tới ruột.

Bệnh lý về mật

Bệnh lý về mật như sỏi mật, viêm đường mật xơ cứng… khiến dòng chảy của mật bị tắc nghẽn, không thoát khỏi gan. Khi lượng mật chảy vào đường tiêu hóa giảm khiến phân có màu nhạt. Dưới đây là một số bệnh lý về đường mật khiến phân nhạt màu:

• Sỏi mật: Là những cặn cứng trong túi mật có thể dẫn tới tắc nghẽn dòng chảy của mật.
• Viêm đường mật xơ cứng: Là tình trạng viêm hoặc sẹo ở đường mật, nguyên nhân gây bệnh cho tới nay chưa rõ nhưng yếu tố di truyền chịu trách nhiệm một phần.
• Khiếm khuyết cấu trúc hệ thống mật: Khi được sinh ra bạn có bị những khiếm khuyết về cấu trúc trong hệ thống mật ngăn cản dòng chảy của mật.
• Khối u: Các khối u lành tính (không phải ung thư) và ác tính (ung thư) xuất hiện trong đường mật có thể cản trở dòng chảy của mật hoặc gây viêm gan.
• U nang: Các nang xuất hiện trên đường mật cũng có thể ngăn cản dòng chảy của mật.
• Chít hẹp đường mật: Cắt bỏ túi mật có thể dẫn tới chít hẹp các ống mật hay còn gọi là co hẹp đường mật. Điều này gây ảnh hưởng tới sự di chuyển của mật tới đường tiêu hóa, khiến phân nhạt màu hơn.

Phân nhạt màu là một trong những triệu chứng cảnh báo sỏi mật.

☛ Tham khảo thêm: Đi ngoài ra máu là dấu hiệu bệnh gì?

Phân nhạt màu có nguy hiểm không?

Một trong những biến chứng phổ biến nhất của phân nhạt màu là vàng da, vàng tròng mắt. Nguyên nhân là do sự tích tụ của dịch mật trong cơ thể. Hãy gặp bác sĩ ngay khi có dấu hiệu của chứng vàng da bởi đây rất có thể là triệu chứng của bệnh gan mật.

Đối với đối tượng trẻ em, phân nhạt màu, trắng hoặc có màu đất sét cũng bắt nguồn từ nguyên nhân nghiêm trọng, cần được theo dõi sát sao như:

• Chế độ ăn toàn sữa.
• Barium sunfate sau khi thụt barium.
• Antacids.
• Tắc đường mật hay bệnh gan.

Cần liên hệ ngay cho bác sĩ bất kì khi nào con bị đổi màu phân, nhất là khi chúng không ăn bất kỳ thức ăn nào nhiều màu hay phân nhạt màu. Chỉ bác sĩ mới có thể tìm ra nguyên nhân chính xác và có hướng điều trị thích hợp.

Chẩn đoán phân nhạt màu

Để chẩn đoán nguyên nhân gây phân nhạt màu, bác sĩ sẽ hỏi bạn về triệu chứng kèm theo và loại thuốc bạn đang dùng. Bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm để giúp bạn chẩn đoán bao gồm:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra nhiễm trùng và vàng da.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) kiểm tra xem có bị sưng gan hay ống mật không.
• Chụp cộng hưởng từ mật tụy (MRCP), giúp ghi lại hình ảnh chi tiết của hệ thống mật.
• Siêu âm bụng.
• Nội soi thực quản dạ dày tá tràng hoặc nội soi mật tụy ngược dòng.

Thực hiện một số xét nghiệm giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây phân nhạt màu.

Những phương pháp nào giúp điều trị phân nhạt màu?

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào các nguyên nhân cơ bản gây phân nhật màu. Nếu nguyên nhân do sự kém hấp thu chất béo, chỉ cần thay đổi chế độ ăn uống và bổ sung vitamin cần thiết theo quy định. Tuy nhiên, với những trường hợp do bệnh gan, khối u… cần can thiệp y tế. Nếu không được chữa khỏi, bạn sẽ tiếp tục đi phân nhạt màu hay có đất sét.

Sau đây là phương pháp điều trị theo từng nguyên nhân gây phân nhạt màu:

Do thuốc: Viêm gan do thuốc khiến phân đổi màu sẽ biến mất trong vòng 1 tuần sau khi bạn ngưng dùng thuốc.

Bệnh lý về gan:

– Viêm gan virus: bác sĩ có thể chẩn đoán lại virus gây viêm gan. Đối với từng loại virus, tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ giúp bạn tìm kế hoạch điều trị sao cho phù hợp nhất.

– Viêm gan do rượu: Để điều trị, người bệnh cần ngưng uống rượu, bác sĩ có thể giúp bạn nếu bạn trở nên phụ thuộc vào rượu. Bên cạnh đó, bạn cần thực hiện chế độ ăn kiêng đặc biệt để cơ thể được bổ sung các vitamin và dưỡng chất cần thiết. Các loại thuốc như prednisone (RAYOS) và pentoxifylline (Pentopak) cũng có thể điều trị viêm gan. Trường hợp nghiêm trọng, có thể cần cấy ghép gan.

– Xơ gan: Hiện nay, không có cách chữa khỏi xơ gan mật, thậm chí bệnh còn dễ gây tử vong. Điều trị giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Thuốc dùng thường được kê đơn bao gồm cholestyramine (Questran) để điều trị ngứa và ursodiol (Urso Forte), giúp loại bỏ mật ra khỏi máu. Bác sĩ cũng có thể đề nghị bệnh nhân dùng vitamin A, K, E, D nhằm thay thế các dưỡng chất bị mất trong phân béo. Bổ sung thêm canxi cũng có thể ngăn ngừa mất mật độ xương. Trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị phương pháp điều trị gan.

Bệnh lý về đường mật:

– Sỏi mật: Dùng thuốc đôi khi có thể làm tan sỏi mật. Tuy nhiên, nếu sỏi mật lớn có thể cần làm phẫu thuật.

– Viêm đường mật xơ cứng: Điều trị bao gồm cả dùng thuốc và phẫu thuật. Các thuốc thường được kê đơn bao gồm cholestyramine (Questran), prednisone (RAYOS), ursodiol (Urso Forte), azathioprine (Azasan), cyclosporine (Sandimmune)

Bác sĩ cũng có thể kê thêm vitamin A, D, E nhằm thay thế những vitamin cơ thể đã mất. Các phẫu thuật được sử dụng trong điều trị bệnh lý này bao gồm: Bóng nội soi, ống thông dẫn lưu đường mật, cắt bỏ ruột kết và trực tràng trong trường hợp nặng, ghép gan.

– Các khiếm khuyết cấu trúc trong hệ thống mật: Sau khi thăm khám, bác sĩ chỉ định một số xét nghiệm để kiểm tra khiếm khuyết về cấu trúc hay không. Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để sửa chữa các khiếm khuyết. Tùy loại khiếm khuyết mà bác sĩ sẽ quyết định loại thủ thuật phẫu thuật.

– Thu hẹp đường mật: Bác sĩ sẽ khắc phục vấn đề này bằng cách sử dụng phẫu thuật hoặc đặt stent. Trong đó, stent là một ống nhỏ mà bác sĩ phẫu thuật đặt bên trong các ống dẫn để giữ chúng mở giúp mật có thể chảy tự do.

– Khối u: Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ khối u. Nếu khối u là ung thư, bạn có thể cần xạ trị, hóa trị cũng có thể được sử dụng.

– U nang: Các u nang có thể tự biến mất mà không cần điều trị hoặc bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để loại bỏ chúng. Phẫu thuật được thực hiện nội soi với vết mổ nhỏ và ít gây khó chịu hơn các phẫu thuật thông thường.

☛ Tham khảo thêm: Cách trị đi ngoài ra máu hiệu quả theo kinh nghiệm dân gian