Cách phân biệt viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích

Trong các bệnh về đường ruột thì bệnh viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích là hai bệnh phổ biến nhất. Bệnh viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích khiến nhiều người nhầm lẫn 2 bệnh với nhau bởi chúng có nhiều đặc điểm chung khó phân biệt. Chính vì vậy, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích để có thể lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp hơn, chính xác hơn với bệnh.

Phân biệt viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích

Viêm đại tràng là gì?

Đại tràng hay còn được gọi là ruột già, là phần cuối của đường ống tiêu hóa. Nó có nhiệm vụ hấp thụ nước, muối khoáng từ thức ăn và phân hủy cùng các vi khuẩn tạo bã thức ăn thành phân. Khi đủ lượng, đại tràng sẽ co bóp tạo nhu động và bài tiết phân qua trực tràng.

Viêm đại tràng là tình trạng đại tràng bị viêm nhiễm, tổn thương, tổn thương có thể khu trú một vùng hoặc lan tỏa khắp đại tràng. Trong trường hợp bệnh nặng, có loét rộng gây chảy máu đại tràng. Khi nội soi đại tràng, thường thấy có các vết viêm, vết loét trợt, ổ loét được phủ lớp nhày trắng, xuất huyết, các ổ áp xe nhỏ, hình ảnh teo đét niêm mạc…

Viêm đại tràng mãn tính khởi phát từ các đợt viêm đường tiêu hóa cấp tính do đại tràng bị nhiễm các vi khuẩn, ký sinh trùng, các hóa chất qua ăn uống nhưng không được điều trị dứt điểm.

Hội chứng ruột kích thích là gì?

Hội chứng ruột kích thích hay còn gọi với những tên gọi như hội chứng đại tràng kích thích, bệnh đại tràng co thắt, bệnh đại tràng chức năng…. Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng của đại tràng, tái đi tái lại nhiều lần, người bệnh nội soi hay làm xét nghiệm nhưng đều không thấy bất kỳ tổn thương thực thể nào về giải phẩu, tổ chức học cũng như sinh hóa ở ruột.

Điểm giống nhau của viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích

Đau bụng và buồn đi ngoài

Vì bệnh viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích đều là những bệnh về đường tiêu hóa, đường ruột, chính vì vậy, chúng có chung những điểm giống nhau sau đây:

Dấu hiệu về bụng:

• Có những cơn đau bụng, đau quặn và buồn đi ngoài.
• Bụng sôi, sủi bụng.
• Bụng chướng, đầy hơi, ì ạch, khó chịu.

Dấu hiệu về tiêu hóa:

• Có những thói quen thay đổi về đi ngoài, đi sau ăn. Đau bụng muốn đi ngoài nhưng đi không hết phân.
• Vừa đi ngoài xong lại muốn đi tiếp.
• Táo bón hoặc tiêu chảy xem kẽ.
• Cơn đau bụng có thể được thuyên giảm ngay lúc đó khi bạn đi ngoài.

Tâm lý ảnh hưởng tới hội chứng ruột kích thích

Yếu tố thần kinh được coi là quan trọng nhất ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của ruột. Việc lo lắng, căng thẳng thần kinh, mất ngủ tác động đến điều hòa nhu động ruột, làm bệnh tái phát nhiều hơn. Chính vì vậy khi lo lắng, stress hội chứng ruột kích thích dễ tái phát hơn.

Khi xuất hiện những dấu hiệu trên, đa số người bệnh sẽ nghĩ tới bệnh viêm đại tràng hơn và thường tự mua thuốc điều trị.

Trong trường hợp người bệnh mắc hội chứng ruột kích thích mà hiểu nhầm mình đang bị viêm đại tràng, việc tự mua thuốc điều trị có thể tình trạng bệnh sẽ đỡ nhưng sau đó tái phát lại nhanh chóng thậm chí còn nặng hơn lần trước ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng cuộc sống.

Điểm khác nhau của viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích

1. Bệnh viêm đại tràng

Thông thường, những người bị viêm đại tràng cấp tính thường bắt nguồn từ các nguyên nhân phổ biến như:

Do nhiễm các loại vi khuẩn, kí sinh trùng thông qua các yếu tố nhứ bị ngộ độc thức ăn, dị ứng với thức ăn lạ, sử dụng thực phẩm bị nhiễm bẩn hoặc có chứa các vi khuẩn gây bệnh hoặc do thói quen sinh hoạt gây nên.

• Thường xuyên phải chịu áp lực, căng thẳng trong công việc
• Sử dụng thuốc kháng sinhtrong thời gian dài,
• Thường xuyên ăn uống thường khó tiêu, táo bón sẽ có tỷ lệ mắc bệnh viêm loét đại tràng cao hơn những người khác.
• Viêm loét chảy máu, bệnh Crohn.
• Ung thư đại tràng.

Tùy thuộc vào vị trí và mức độ viêm mà dấu hiệu ở mỗi người là khác nhau. Bệnh nhân có thể phải đối mặt với một hoặc nhiều triệu chứng viêm đại tràng sau đây:

Bất thường về đường tiêu hóa:

• Bệnh nhân đi đại tiện thấy phân có mùi hôi tanh kèm chất nhầy hoặc máu, phân lúc lỏng lúc rắn, đau rát hậu môn, đi ngoài xong cảm thấy dễ chịu
• Một số bệnh nhân bị viêm loét đại tràng liên tục có cảm giác sôi sục trong ruột và muốn đi tiêu ngay lập tức,  rối loạn đại tiện cũng rất dễ xảy ra với người bệnh, triệu chứng chủ yếu là đi tiêu lỏng nhiều lần một ngày
• Rối loạn đại tiện cũng rất dễ xảy ra với người bệnh, triệu chứng chủ yếu là đi tiêu lỏng nhiều lần một ngày, mót răn, sau “đi ngoài” đau trong hậu môn.
• Đi ngoài phân có thể có lẫn máu: Ở một số ca bệnh do tình trạng viêm loét đại tràng nặng, người bệnh có thể bị đi tiêu ra máu, đôi khi phân có mủ hoặc chất nhầy.

Dấu hiệu về bụng

• Chướng bụng: Người bệnh viêm đại tràng có cảm giác căng tức, nặng bụng thường trực khi bị táo bón, vừa ăn xong và giảm dần khi đi đại tiện.Triệu chúng này
• xuất hiện lúc thì dữ dội, khi thì âm ỉ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Đây là triệu chứng điển hình mà người bệnh nào cũng gặp phải.
• Cảm thấy khó chịu ở bụng: Người bệnh có cảm giác nặng bụng, thậm chí có cảm giác có khối đá đè trong bụng. Khi đi đại tiện, trung tiện thì cảm giác này có thể giảm xuống. Còn khi người bệnh bị táo bón thì cảm giác này càng tăng lên.
• Biểu hiện đau bụng: Người bệnh chỉ đau âm ỉ hoặc đau theo cơn, thường ở bụng dưới bên trái

Dấu hiệu toàn thân:

• Sụt cân nhanh: Tình trạng viêm ruột loét gây cản trở khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và calo của cơ thể, nhức đầu, mệt mỏi, khó thở… Đó cũng là lý do mà người bị viêm loét đại tràng thường bị thiếu hụt dinh dưỡng và có thể gặp khó khăn trong việc duy trì một trọng lượng khỏe mạnh.
• Bị mất nước: Viêm loét đại tràng dễ khiến đến tình trạng mất nước ở người bệnh. Tình trạng mất nước dễ làm cản trở thực hiện các chức năng của cá bộ phận trong cơ thể. Vì vậy, người bệnh cần uống đủ nước để giảm sự nóng khó chịu trong đại tràng và để tránh mất nước.

Ngoài ra:

• Nội soi đại tràng: thấy có các vết viêm, vết loét trợt, ổ loét được phủ lớp nhày trắng, xuất huyết, các ổ áp xe nhỏ, hình ảnh teo đét niêm mạc…
• Yếu tố thần kinh: Người bị viêm đại tràng ít bị tác động bởi yếu tố thần kinh

2. Hội chứng ruột kích thích

Có nhiều nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích. Tuy nhiên nguyên nhân chủ yếu gây bệnh:

• Do vấn đề ăn uống không hợp vệ sinh.
• Dùng nhiều kháng sinh gây loạn khuẩn đường ruột.
• Thần kinh căng thẳng, stress, do chấn động tâm lý.
• Mức độ bất thường của serotonin trong ruộtvà yếu tố nội tiết cũng là nguyên nhân gây bệnh.

Có nhiều biểu hiện khác nhau tùy theo nguyên nhân, thể trạng của từng người. Tuy nhiên, các triệu chứng phổ biến của hội chứng ruột kích thích bao gồm:

Dấu hiệu về bụng

• Đau bụng ở hội chứng ruột kích thích xuất hiện khắp các vị trí của đại tràng, khi bên trái, khi bên phải hoặc đau xung quanh bụng, người bệnh có thể sờ thấy đoạn ruột cuộn cứng nổi hẳn lên, kèm theo cảm giác chướng bụng.
• Đau bụng theo từng cơn, bệnh càng lâu năm thì cơn đau càng thường xuyên. Cơn đau có thể khiến bạn mất ăn mất ngủ.
• Tuy nhiên trạng thái đau bụng có thể tăng lên khi người bệnh làm việc quá sức, stress kéo dài… Những cơn đau sẽ giảm khi được nghỉ ngơi hoặc cảm giác triệu chứng đau tăng khi bệnh nhân thấy căng thẳng hoặc mệt nhọc, giảm đau khi nghỉ ngơi.
• Đau bụng, buồn đi ngoài mà không thể đi. Tình trạng đau và khó chịu sẽ bớt khi bệnh nhân đại tiện, trung tiện được và đau tăng lên khi bị táo bón. Cơn đau có thể đến sau khi ăn no hoặc sau khi ăn những thức ăn kích thích như đồ cay, nóng, lạnh, rau sống, tiết canh…

Dấu hiệu của phân:

• Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích là táo bón hoặc tiêu chảy, hoặc cả táo bón và tiêu chảy xen kẽ.
• Ngoài thể táo và lỏng, người bệnh còn hay có thể hỗn hợp kiểu đầu rắn đuôi nát, đi ngoài phân thường nhỏ dẹt như phân mèo.
• Đi ngoài xong vẫn có cảm giác muốn đi ngoài tiếp, ăn xong có cảm giác muốn đi ngoài ngay.
• Phân không có máu
• Phân có thể có chất nhầy không thành khuôn.

Dấu hiệu khác:

• Bệnh đường ruột kích thích kéo dài nhiều năm dễ biến chuyển thành mạn tính nên người bệnh thường gầy xanh xao, thậm chí suy kiệt sức khỏe do thiếu chất dinh dưỡng, thiếu nước và chất điện giải, cộng thêm nỗi lo sợ về những cơn đau có thể đến bất ngờ.
• Vì triệu chứng của bệnh có nhiều biểu hiện từ nhẹ đến nặng, và đôi khi lẫn trong một bệnh khác như ung thư đại tràng, nên khi có các thay đổi về thói quen đi ngoài, đau bụng cần đến gặp bác sĩ để khám, chẩn đoán và loại trừ các bệnh khác.
• Người bệnh thường có 1 số triệu chứng ngoài tiêu hóa như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, hồi hộp, tim đập nhanh….

Ngoài ra:

• Nội soi đại tràng: Không thấy có dấu hiệu của các ổ viêm loét.
• Yếu tố thần kinh: Người bị hội chứng ruột kích thích bị ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố thần kinh như lo lắng, căng thẳng, stress tâm lý khiến các triệu chứng tăng nặng.

Nguy hiểm thế nào nếu không phân biệt rõ hai bệnh

Bệnh viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích đều gây ảnh hưởng đến sức khỏe và gây tâm lý hoang mang cho người bệnh, bởi những dấu hiệu của bệnh ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng cuộc sống. Tốt nhất là khi thấy cơ thể xuất hiện những dấu hiệu không tốt, bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và nhận được hỗ trợ kịp thời.

Với bệnh viêm đại tràng sẽ gây ra:

• Đại tràng sẽ bị viêm, loét nghiêm trọng ảnh hưởng không nhỏ cho cuộc sống sinh hoạt thường ngày
• Viêm đại tràng mãn tính nhiều năm nếu không được chữa trị dứt điểm sẽ có thể dẫn tới biến chứng như: thủng đại tràng, ung thư đại tràng…

Với hội chứng ruột kích thích:

• Người bệnh sẽ có những suy nghĩ tiêu cưc gây mệt mỏi căng thẳng
• Tâm lý bất an không ổn định thậm chí là khiếp sợ, kinh hãi khi phải đối mặt với một căn bệnh bất kỳ nào đó, dẫn đến những hành động không tốt đối với chính cơ thể mình.

Xem chi tiết:  Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không

Hỗ trợ điều bị viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích

Hiện nay  phương pháp điều trị chủ yếu hội chứng ruột kích thích và viêm đại tràng co thắt là giải quyết triệu chứng, tùy theo từng trường hợp với những triệu chứng nổi bật như táo bón, tiêu chảy… mà bệnh nhân được kê các loại thuốc sao cho các dấu hiệu đó thuyên giảm và dần dần mất đi. Ngoài ra kết hợp với điều trị bằng thuốc, là duy trì cách sinh hoạt điều độ và chế độ dinh dưỡng hợp lý để cải thiện bệnh và phòng ngừa bệnh tái phát

• Tâm lý thoải mái, giải toả căng thẳng kết hợp với chế độ ăn uống cùng lối sống sinh hoạt lành mạnh.
• Bổ sung chất xơ vào chế độ ăn hàng ngày: Giúp làm giảm triệu chứng táo bón nhưng có thể gây đầy hơi và đau bụng nặng hơn. Các loại thực phẩm có chứa chất xơ là ngũ cốc, trái cây, rau, đậu..
• Loại bỏ các thực phẩm làm cho triệu chứng trở nên nặng hơn như rượu, socola, đồ uống chứa caffein, nhai kẹo cao su…
• Tránh xa các chất kích thích: bia, rượu thuốc lá, các chất gây nghiện…
• Ăn uống đúng giờ, uống nhiều nước.
• Không nên ăn quá no cũng như để bụng trống rỗng và quá đói.
• Luyện tập thể dục, thể thao đều đặn với những bài tập điều hòa nhịp thở hay nâng cao thể chất.
• Thực hiện các biện pháp điều hòa tâm lý như massage, bấm huyệt..

Tham khảo: Người bị bệnh đại tràng kiêng gì?

.